Oktay ENSARİ
İRAN’DAN KAYSERİ’YE UZANAN BİR SEVDA MASALI: KEREM İLE ASLI
Halk anlatılarından ve yazılı kaynaklardan edinilen bilgiye göre din farklılıkları üzerine kurulmuş bir sevda hikâyesi olan Kerem ile Aslı, 16 veya 17. yüzyılda yaşanmış ve kahramanlarının Kayseri’de kavuştuğu Kerem ile Aslı’nın, yine Kayseri’de yanıp kül olduğu, küllerinin ise Erciyes’te güle dönüştüğü varsayılıyor.
Kerem ile Aslı, 16. yüzyılda İran’da bir şahın oğlu olan Kerem ile şahın hazinedarı olan keşişin Aslı isimli kızı arasında yaşanan bir sevda öyküsü. Kerem ile Aslı sevdasının İran’ın en önemli şehirleri olan İsfahan’dan Kayseri’ye uzanan hüzünlü aşk hikayesine göre dillere destan bir aşk hikâyesinde acı maceralardan sonra Kayseri’de kavuşup, Kayseri’de yanan iki sevdalının küllerinin Erciyes’e gömüldü. Erciyes Dağı’nın neresinde bilinmez ama iki aşığın küllerinin Erciyes’in Kayseri’ye bakan bir köşesine gömüldüğü söylenir. O gün bugündür her bahar Kerem ile Aslı’nın küllerinden iki hasret gülü açar, biri kan kırmızı, biri kar beyaz, üzerinde sevda kuşları uçar.
İRAN’DAN KAYSERİ’YE UZANAN AŞK HİKAYESİ
Kerem ile Aslı Hikayesinin baş kahramanı olan Aşık Kerem’in 16. Yüzyılda yaşadığı kabul edilmektedir. İsfahan Beyinin oğlu olan Kerem, Keşiş’in kızı Aslı’ya sevdalanmış. Aralarındaki din farkı yüzünden bir türlü birbirlerine kavuşamazlar. Keşiş, Aslı’yı Azerbaycan’dan Anadolu’ya kaçırır. Sırasıyla Hoy, Suşi, Gence, Revan, Acuz, Çıldır, Şerki, Kelbe gibi yerleri geçip Oltu, Narman, Beyazıt ve Bayat’a, oradan da Van’a ulaşırlar. Anadolu’nun birçok şehir, kasaba ve köyünde bu takip devam ederken Keşiş, Kayseri’ye getirir Aslı’yı. Kerem de en yakın arkadaşı Sofu ile Kayseri’ye gelir. Birçok hadiseden sonra Kayseri Beyi, Kerem’in İsfahan Hanının oğlu olduğunu anlar ve bir zamanlar hizmetinde bulunduğu İsfahan hanına hürmeti vardır ve Kerem’e yardımcı olmaya karar verir. Keşişe kızını Kerem’e vermesi gerektiğini söyleyen Kayseri Beyi, kırk gün kırk gece düğün yapılmasını emreder. Keşiş, kızının Kerem’le evlenmemesi için Aslı’ya sihirli bir gelinlik diker. Kerem, elbiselerinin düğmelerini çözmeye çalıştıkça düğmeler yeniden kapanır. Nihayet Kerem’in ağzından çıkan bir “ah” sonra da bir ateş çıkar ve Kerem, yanar tutuşur. Kayseri Beyi, yaptığı sorgulamadan sonra Keşiş’i öldürtür. Aslı, kırk gün Kerem’in külleri başında bekler. Saçlarını süpürge edip külleri silerken küllerin içinden çıkan bir ateşle saçından tutuşur ve Aslı da yanar, kül olur. Kerem’in en yakın arkadaşı Sofu, Kerem ile Aslı’nın küllerini Erciyes dağında bir yere gömer. Kayseri Beyi, Sofu’yu Erciyes dağının eteklerinde külleri gömdüğü yerde bulur, onu şehre getirip sonra da Kayseri’de evlendirir. Hikayede Kerem’in Aslı’nın dizine yatıp Aslı’nın anasına bütün dişlerini çektirdiği mekan yine Kayseri’dir.