Genç sporcu ölümleri, kalp sağlığı taramaları ile önlenebilir

• 02 Mart 2019
• Bölge

Lise öğrencisi Melike Uysal, Sivas'ın Zara ilçesinde voleybol oynarken rahatsızlandı. Kaldırıldığı hastanede kalp krizi geçirdiği belirlenen Uysal, yapılan müdahalelere rağmen yaşamını yitirdi. Uysal'ın yaşamını yitirmesi, gözleri genç yaştaki sporcu ölümlerine çevirdi. 2018'in Kasım ayında da Denizli'de Nijeryalı futbolcu Mawodayo Ebenezer Mawoyeka'nın (23), maç sırasında sahada kalp krizi geçirerek hayatını kaybetmesi akıllara geldi.

Spor kardiyolojisi alanında çalışmalar yürüten İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Bölümü Eğitim Görevlisi Doç. Dr. Erdem Özel, sporcularda kalp rahatsızlığının nedenlerini ve aileler ile gençlerin hangi durumlarda hekime başvurmaları gerektiğini anlattı. Doğru tanı ve yerinde müdahale ile bu ölümlerin önüne geçmenin mümkün olduğunu belirten Doç. Dr. Erdem Özel, çocuğu spor yapan ailelerin özellikle şiddetli çarpıntı, açıklanamayan bayılma, egzersiz sonrası göğüs ağrısı gibi şikayetler meydana geldiğinde ya da ailesinde doğumsal kalp hastalığı veya açıklanamayan ani ölümler varsa, vakit kaybetmeden konunun uzmanı olan bir kardiyoloji uzmanına başvurması gerektiğini söyledi. Doç. Dr. Özel, "Bu gibi hastalıklara bağlı ani ölümlerin önüne geçebilmek için sporcularda fiziksel aktivite öncesi kalp sağlığı taramaları büyük önem taşıyor. Aslında sporculardaki ani kardiyak ölümlerin en önemli nedeni doğuştan gelen hastalıklar. Ancak aileler ya da gençler, doğuştan gelen bu hastalıkların farkında olmayabiliyor. Bu da sporcunun sportif aktivite sırasında ani ölümüne yol açabiliyor" dedi.

'SPORCULARDA ANİ ÖLÜMLER 100 BİNDE 1 GÖRÜLÜYOR'

Sporcularda ani kardiyak ölümün ileri yaştaki hastalara göre daha nadir görüldüğünün altını çizen Doç. Dr. Özel, fiziksel olarak aktif gençlerdeki bu ölümlerin yaşın genç olması nedeniyle toplumda derin bir etki yarattığına işaret etti. Doç. Dr. Özel, "Yapılan çalışmalara göre sporculardaki ani ölüm sıklığı 100 binde 1 ila 13 arasında değişiyor. Ama elbette genç yaşta ölüm aile ve yakınlar için daha yıkıcı oluyor" dedi.

AİLELER ÇOCUKLARINI NE ZAMAN DOKTORA GÖTÜRMELİ

Doç. Dr. Özel, çocuğu spor yapan ailelerin özellikle şiddetli çarpıntı, açıklanamayan bayılma, egzersiz sonrası göğüs ağrısı gibi şikayetler meydana geldiğinde ya da ailesinde doğumsal kalp hastalığı veya açıklanamayan ani ölümler varsa, vakit kaybetmeden konunun uzmanı olan bir kardiyoloji uzmanına başvurması gerektiğini söyledi. Doç. Dr. Özel, "Genç sporcularda ani kalp ölümlerinin temel nedeni doğumsal kalp hastalıkları iken yaş ilerledikçe kalp damar hastalıkları ve buna bağlı gelişen kalp krizleri de ölümlerde önemli bir rol oynuyor. Genç sporcularda ani ölüme yol açan başlıca doğumsal kalp hastalıkları hipertrofik kardiyomiyopati, aritmojenik kardiyomiyopatiler, kanalopatiler ve doğumsal koroner anomaliler olarak sıralanabilir. Bu gibi hastalıklara bağlı ani ölümlerin önüne geçebilmek için sporcularda fiziksel aktivite öncesi kalp sağlığı taramaları büyük önem taşıyor. Basitçe yapılabilen kalp grafisi ve kalp ultrasonografisi gibi tetkikler ile bu hastalıklardan şüphelenilip daha ileri tetkikler ile kesin tanı koymak mümkün" dedi.

'SPORDAN VAZGEÇMEYİN'

Doğru tanı ve yerinde müdahale ile bu ölümlerin önüne geçmenin mümkün olduğunu belirten Doç. Dr. Erdem Özel, gençlerden ve ailelerinden gereksiz kaygıya kapılarak spordan vazgeçmemelerini istedi ve şunları söyledi: "Böyle risklerin bulunması kişileri spor yapmaktan alıkoymamalı. Düzenli olarak yapılan fiziksel aktivitenin gerek sağlıklı gerekse daha önceden kalp hastalığı geçirmiş olan ve egzersiz yapmasında sakınca bulunmayan kişilerde kalp damar sağlığı üzerine birçok olumlu etkisi bulunuyor."

TÜRK KARDİYOLOJİ DERNEĞİ ÇALIŞMA YÜRÜTÜYOR

Türk Kardiyoloji Derneği olarak spor kardiyolojisiyle ilgili bir uzlaşı raporunun çalışmalarını sürdürdüklerini de aktaran Doç. Dr. Özel, uzlaşı raporunun Türkiye'deki kardiyologlar için bu sporcuların tanı ve tedavisine yönelik önemli bir referans olacağını da sözlerine ekledi.