AYLIK GIDA HARCAMASI : 2 BİN 102 LİRA

• 27 Kasim 2019
• Gündem

Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (Türk-İş) çalışanların geçim koşullarını izlemek üzere 32 yıldır aralıksız olarak her ay yaptığı “açlık ve yoksulluk sınırı” araştırmasının sonuçlarına göre, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin gıda için yapması gereken asgari harcama tutarı Kasım'da, geçen aya göre yüzde 2.16 arttı.

Yapılan son araştırmayla 32 yılını tamamlayan araştırmanın Kasım ayı sonucuna göre:

- Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2 bin 102.83 liraya,

- Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplamda (yoksulluk sınırı) 6 bin 849.62 liraya yükseldi.

- Evli olmayan-çocuksuz bir çalışanın yaşama maliyeti ise aylık 2 bin 577.94 lira olarak hesaplandı.

Türk-İş'ten yapılan açıklamada, "Asgari Ücret Tespit Komisyonu 2020 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek üzere ilk toplantısını 2 Aralık 2019 günü yapacak. Aylık net asgari ücret halen 2 bin 20 liradır. Bu tutar, daha belirlenirken devletin resmi olarak tek bir işçi için hesapladığı aylık geçim maliyetinden yaklaşık 200 lira daha düşük oldu. Yapılması gereken harcama tutarı ile elde edilen gelir arasındaki fark, ücretli çalışanların borçlanmasına ve temel ihtiyaçlarında kısıntı yapmalarına yol açtı" denildi ve şu saptamalara yer verildi:

"Türk-İş asgari ücret belirleme çalışmalarının yeniden yapılacağı bu aşamada bekar bir çalışanın aylık yaşam maliyetini 2 bin 578 lira olarak hesapladı.  Diğer bir ifadeyle halen geçerli olan asgari ücret -bugün itibariyle- 558 lira eksik ödenmektedir. Asgari ücretli çalışanlar ağırlaşan geçim şartları karşısında çaresiz bırakılmaktadır. Emek örgütlerinin tüm taleplerine rağmen asgari ücret kadar gelir vergi dışı bırakılmamıştır. 'İnsanca yaşama yetecek ücret' arayışı günümüzde tüm yakıcığıyla devam etmektedir. Kamuoyunun gündeminde başta gelmesi gereken temel sorundur ve öncelikle çözümü için gerekli adım atılmalıdır. Geçen yılın aynı ayına göre dört kişilik bir ailenin mutfak harcamasındaki artış tutarı 160 liradır. Gıda yanı sıra yapılması zorunlu diğer harcamalarla birlikte aile bütçesine gelen ek yük bir yıl öncesine göre 522 lira oldu."

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “mutfak enflasyonu”ndaki değişim Kasım 2019’da şöyle oldu:

• Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 2.16 arttı.

• Yılın ilk on bir ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 8.33 oranına ulaştı.

• Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 8.24 oldu.

• Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 17.89 olarak hesaplandı.  

Kasım ayı itibariyle Türk-İŞ hesaplamasına temel alınan gıda ürünlerinin fiyatlarında gözlenen değişim şöyle:

• Süt, yoğurt, peynir grubunda; süt ve peynir fiyatı bu ay artarken yoğurt fiyatı aynı kaldı.        

• Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kıyma ve kuşbaşı et ile tavuk fiyatı aynı kaldı. Sakatat ürünlerinden ciğer ve böbrek fiyatı ise arttı. Balık fiyatı hamsi ve istavritteki ucuzlamaya bağlı olarak ortalamada biraz geriledi. Hesaplamada -her zaman olduğu gibi- fiyatı nispeten ucuz ve yaygın satılan balıklar esas alındı. Yumurtanın fiyatı bu ay yine değişmedi. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları bazı marketlerde ‘fiyat ayarlaması’ yapılmasına rağmen genelde aynı kaldı.

• Meyve-sebze ortalama fiyatında bu ay görülen artış mutfak harcamasına olumsuz yansıdı. Gıda harcamasında günlük tüketimi sık olan hem yaş sebze hem meyve fiyatlarında bu ay görülen artışa rağmen pazar esnafı maliyetlerin yükselmesi ve satışların gerilemesini temel sorun olarak gördüğünü ifade ediyor.

• Ailenin gıda harcaması içinde ağırlıklı yeri olan yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 5.43 lira (geçen ay 5.08 lira) olarak hesaplandı.

• Sebze ortalama kilogram fiyatı geçen ay 4,94 TL iken bu ay 5,43 TL’ye yükseldi. Meyve ortalama kilogram fiyatı ise 5,45 TL’ye (geçtiğimiz ay 5,29 TL) ulaştı.

• Hesaplamada 20 sebze ve 10 meyve olmak üzere toplamda yine 30 ürün dikkate alındı. Hesaplama yapılırken, her zaman olduğu gibi, pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı.

• Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.

• Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; önemli bir fiyat değişikliği görülmedi, ancak bazı marketlerde makarna fiyatında artış tespit edildi.

• Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı fiyatı artarken, margarin, zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı aynı kaldı.

• Siyah ve yeşil zeytin fiyatı da ortalamada değişmedi. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinin fiyatı aynı kaldı.

• Çay ve ıhlamur fiyatı ile baharat (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı da değişmedi. Şeker ve tuz ile bal, reçel, pekmez bu ay yine fiyatı değişmeyen ürünler arasında yer aldı. Salça fiyatı da aynı kaldı.