"Üniversiteler değerlendirmeye alınıp, karneleri açıklanacak"

• 04 Mart 2019
• Gündem

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, yazılı açıklama yaparak, Türk yükseköğretim sisteminde öğrenci sayısının 8 milyona ulaştığını ve üniversite sayısının da 206 olduğunu belirterek, artık yükseköğretim sisteminin nicel olarak belirli bir düzeye geldiğini ifade etti. Yükseköğretim sisteminde sayısal büyümenin tamamlandığını, artık kalite ve nitelik üzerinde odaklanılması gerektiğini belirten Saraç, mevcut sistemden ve mevzuattan şikayet etmek yerine sistemi adım adım yeniden yapılandırmaya başladıklarını söyledi.

'SÜREÇ ODAKLI DENETLEMELERE BAŞLAYACAĞIZ'

Daha önce üniversitelerde 'başarı sıralaması şartı' gibi çıktı odaklı bir takım düzenlemeler yapıldığını belirten Saraç, bu yıl özellikle sağlık gibi uygulamalı alanlarda da daha nitelikli bir eğitim için süreç odaklı denetlemelere başlayacaklarını söyledi. Yükseköğretim Kalite Kurulu'nu kurduklarını hatırlatan Başkan Saraç, çıktı odaklı değerlendirmeler için hukuk fakültesinden başlamak üzere meslek icra sınavlarının yapılması gibi bir takım çalışmaların yürütüldüğünü ifade etti.

'YILLIK KARNELERİNİN ÇIKARILMASI ÖNEMLİ AŞAMA'

Çıktı odaklı değerlendirmelerde üniversitelerin yıllık karnelerinin çıkarılmasının da önemli bir aşama olacağını kaydeden Prof. Dr. Saraç, üniversitelerin her yıl çeşitli açılardan değerlendirilerek sonuçlarının kamuoyu ile şeffaf bir şekilde paylaşılması gerektiğini söyledi. Prof. Dr. Saraç, "Bu bağlamda üniversitelerimizin her yıl değerlendirilmesini gündemimize aldık. Toplum da bunu bekliyor. Üniversitelerimiz çeşitlendi, farklılaştı, sayıları arttı, rekabet gerekiyor. Rekabetin sonucunda başarının gözlemlenmesi, ölçülmesi ve bunun da topluma objektif ve nesnel bir şekilde açıklanması gerekiyor. 5 ana başlıkta 42 göstergeye ait 2018 yılı verileri ile üniversitelerimiz ölçülecek ve değerlendirilecek. Her bir üniversitenin geçen bir yıl içindeki performansının değerlendirilmesi her yılın başında açıklanacak."

'DEĞERLENDİRMEDE 5 ANA KRİTER OLACAK'

YÖK Başkanı Saraç, üniversitelere verilecek karne için belirlenen kriterler hakkında ise şu bilgileri verdi:

"Üniversite izleme ve değerlendirme ana kriterleri olarak eğitim ve öğretim, araştırma geliştirme, proje ve yayın, uluslararasılaşma, bütçe ve finansman, topluma hizmet ve sorumluluk ana başlıklar olarak belirlendi. Ana kriterlerin altında yer alan 42 alt gösterge arasında ise 'Mezunların KPSS ve ALES gibi merkezi sınavlardaki başarıları, mezun olan doktora öğrenci sayısı, teknokent projelerine katılan öğrenci sayısı, üniversitenin doluluk oranı, ulusal ve uluslararası hakemli dergilerde yayımlanmış makale sayısı, sonuçlanan patent sayısı, YÖK, TÜBA, TÜBİTAK Bilim, Teşvik ve Sanat Ödülleri sayısı, YÖK 100/2000 projesi kapsamındaki öğrenci sayısı, üniversitenin dünya veya bölgesel akademik başarı sırası, yabancı uyruklu öğrenci sayısı, yabancı uyruklu doktoralı öğretim elemanı sayısı, üniversite öğretim elemanlarının aldığı uluslararası fonlara dayalı proje sayısı, Ar-Ge'ye harcanan bütçenin toplam bütçeye oranı, endüstri ile ortak yürütülen proje sayısı, genel bütçe dışında üniversiteye kazandırılan bağış ve fon miktarı, başta engelliler olmak üzere sosyal sorumluluk projeleri, sıfır atık, yeşil kampüs ve çevrecilik alanlarında varsa ödülleri' gibi göstergeler bulunuyor."

'AMAÇ, ÜNİVERSİTELER ARASINDA REKABET ORTAMI OLUŞTURMAK'

Başlangıçta bütün üniversitelerin belirlenen 5 alanda da başarılı olmasının beklenmediğini belirten Prof. Dr. Saraç, açıklamasının devamında şunları söyledi:

"Ancak bir üniversitenin 5 ana alanda da kayda değer başarı sergilemesi, ilgili üniversitemizin olgunlaşma ve gelişme düzeyini ortaya koymuş olacak. Bu göstergelerin ana amacı yükseköğretim kurumları arasında adalet temelli rekabet ortamı oluşturmak ve bu rekabetin nesnel ve ölçülebilir başarı kriterlerini ortaya koymaktır."

'ÜNİVERSİTELER İÇİN YOL HARİTASI OLUŞTURULACAK'

Amaçlarının her bir üniversiteyi kendi gelişim şartları içerisinde değerlendirmek olduğunu ifade eden Saraç, ilk aşamada üniversitenin kendi kendisiyle rekabet etmesini, daha sonra sistemdeki diğer üniversitelerle rekabete yöneltmeyi hedeflediklerini belirterek, şunları söyledi:

"Belirlenen göstergeler ile üniversitelerin daha görünür, şeffaf ve üniversal fonksiyonlarını ne oranda yerine getirebildiklerine dair veri tabanı oluşturmuş olacağız. Üniversitelerimizden her birisi ile ilgili politikalar geliştirilirken bu veriler ve bu verilere ilişkin analizler dikkate alınacak. Hangi alanlarda güçlü ve fırsatlarının olduğuna, hangi alanlarda ise daha zayıf ve muhtemel tehditlerinin olduğuna dair üniversite yönetimlerine rehberlik yapacak yol haritası oluşturulacak."

Bu izleme sürecinin başarısının da şeffaflığa bağlı olduğuna dikkat çeken Saraç, "Başarılı olanla başarısız olanın tefrik edilmesi lazım. Bütün sisteme aynı nazarla bakılmaması lazım. Başarılı aktörlerin belirlenmesi, onların öne çıkarılması lazım. Burada eşitlikçi bir rekabet ortamının da sağlanması lazım. Tek bir düzlemde, tek bir platformda ve tek bir alanda bu üniversitelerin yarıştırılmaması; farklı alanlarda ve üniversitelerin kümeleştiği yerlerde rekabet ortamlarının oluşturulması lazım. Buna çalışıyoruz." diye konuştu.

'SIRALAMAYI, GENÇ NÜFUSUMUZUN YAPACAĞINA İNANIYORUZ'

Prof. Dr. Saraç, üniversiteler arasında bir sıralama yapılıp yapılmayacağı ilgili de, şunları ifade etti:

"Belirlenen ana başlıklar içerisinde sıralamalar söz konusu olabilir. Fakat biz her yıl karneyi açıklayacağız, ama sıralamayı yapmayacağız. Sıralamayı, toplumun, devletin diğer ilgili kurumlarının ve tabii ki üniversitelere girmeye aday olan genç nüfusumuzun yapacağına inanıyoruz."